Choroba dziąseł i cukrzyca

Choroby dziąseł to powszechne schorzenia, którym wielu z nas stawi czoła przynajmniej raz w życiu. Rozwojowi zapalenia dziąseł sprzyja nagromadzenie się bakterii w jamie ustnej w postaci kamienia nazębnego. Stan zapalny dziąsła to pierwszy etap procesu chorobowego, który przy właściwej pielęgnacji może minąć samoistnie w ciągu kilku dni. Jeśli jednak ten stan się przedłuża, uszkodzenie dziąseł postępuje, ewoluując w stronę dużo poważniejszego schorzenia – zapalenia przyzębia, łac. Periodontitis, nazywanego potocznie paradontozą (lub, niepoprawnie, parodontozą). 

Paradontoza, czyli zapalenie przyzębia, rozwija się powoli, z przewlekle bagatelizowanego zapalenia dziąseł. Powolne tempo zmian może uśpić czujność pacjentów, którzy mogą przyzwyczaić się do swoich objawów i nie szukać pomocy medycznej. Nie należy lekceważyć paradontozy, ponieważ nieleczona może doprowadzić do rozchwiania, a następnie utraty zęba, a nawet wszystkich zębów. Wczesne stadia choroby są uleczalne, ale zaawansowana paradontoza nie jest uleczalna.

Cukrzyca a zdrowie jamy ustnej

Cukrzyca (Diabetes mellitus) to grupa chorób metabolicznych, których cechą wspólną jest przewlekła hiperglikemia, czyli podwyższony poziom cukru (glukozy) we krwi. To choroba cywilizacyjna – w 2018 r. chorował na nią w Polsce co jedenasty dorosły, a liczby te są prawdopodobnie niedoszacowane. Mimo działań prewencyjnych zapadalność na tę chorobę ciągle rośnie. Cukrzyca powoduje szereg bardzo groźnych powikłań, z których część dotyczy jamy ustnej – osoby dotknięte cukrzycą typu II mają zwiększone ryzyko rozwoju chorób dziąseł w porównaniu do osób bez cukrzycy; cukrzyca typu I, czyli jej autoimmunologiczna postać, również znacząco zwiększa to ryzyko. Około 90% chorych na paradontozę jest narażonych na rozwój cukrzycy – i działa to również w drugą stronę. Wysoki cukier pogrubia ściany naczyń krwionośnych dziąseł, co spowalnia przepływ składników odżywczych i produktów przemiany materii z i do tkanek.

Cukrzyca może manifestować się w jamie ustnej na wiele sposobów. Do badań
w tym kierunku mogą skłonić zatem objawy takie jak: krwawienia dziąseł, uczucie suchości w jamie ustnej, owrzodzenia lub zmiany grzybicze w jamie ustnej, częste pękanie kącików ust, suche usta, pieczenie ust i/lub języka, a także stan zapalny dziąseł lub przyzębia. 

Podstawą postępowania w przypadku tych dolegliwości jest właściwa higiena jamy ustnej. Odgrywa ona ogromną rolę w leczeniu i profilaktyce tych zmian. Niezbędne jest stosowanie właściwych produktów, w tym past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej. Należy także pamiętać o tym, aby dwa razy w roku udać się do stomatologa – sprawdzi on stan uzębienia, skonsultuje wszelkie niepokojące objawy oraz profesjonalnie usunie płytkę nazębną.

Diagnoza i leczenie chorób dziąseł i paradontozy

Podczas wizyty lekarz najpierw zbiera szczegółowy wywiad – pyta pacjenta
o objawy oraz nawyki higieniczne, żywieniowe, schorzenia i stosowane używki,
a następnie uważnie przygląda się dziąsłom, oceniając stopień zaawansowania choroby. Ustalając leczenie, stomatolog weźmie pod uwagę stan uzębienia, wiek pacjenta i jego ogólny stan zdrowia. W przypadku łagodnych objawów zapalenia dziąseł lekarz poinstruuje, jak dbać o zęby oraz zaleci stosowanie antybakteryjnych płukanek lub żeli o działaniu miejscowym. W przypadku nasilonych objawów konieczne będzie usunięcie kamienia usytuowanego pod dziąsłami oraz leczenie specjalistyczne, ortodontyczne, farmakologiczne, a czasem nawet chirurgiczne (zabieg gingiwoplastyki lub gingiwektomii). Jeżeli z jakiegoś powodu leczenie nie zostanie podjęte, u pacjenta z czasem może rozwinąć się zaawansowana paradontoza.

Jak dbać o dziąsła i zęby przy cukrzycy?

Higiena zębów i dziąseł ma kluczowe znaczenie dla zdrowia całego organizmu zawsze, a szczególnie przy potwierdzonej cukrzycy. Choroba ta znacząco zwiększa ryzyko groźnych dla zdrowia chorób dziąseł i przyzębia. Dlatego tak ważne są:

• prawidłowa technika mycia zębów, przestrzeni międzyzębowych oraz języka, stosowana przynajmniej dwa razy dziennie,
• z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi (nić dentystyczna, odpowiednia szczoteczka, skrobaczka do języka) oraz produktów (np. specjalistyczne pasty do zębów i płyny do płukania jamy ustnej).– monitorowanie poziomu cukru
  i utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru przez cukrzyka,
• stosowanie diety: unikanie produktów przetworzonych i o wysokim indeksie glikemicznym (o wysokiej zawartości cukru),
• regularne wizyty kontrolne u stomatologa,
• utrzymywanie czystości protez i aparatów.
  
  
  Serwis zdrowiejamyustnej.pl ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie zastępuje specjalistycznych porad medycznych udzielanych przez lekarzy.